Νυφικό κρεβάτι

Η κόρη της κουνιάδας μου παντρεύεται, και την προηγούμενη Παρασκευή μας κάλεσαν στο σπίτι της νύφης. Από βραδύς οι άντρες της οικογένειας (ο πατέρας, ο αδελφός της, ο γαμπρός, ο Χοσέιν και ο Ιωσήφ) μετακομίσανε τα βαριά πράγματα και τις κούτες με τα κουζινικά, και την Παρασκευή ήταν η σειρά των γυναικών. Οι θείες της νύφης από τις δυό μεριές, οι συμπεθέρες, οι θείες του γαμπρού και οι εξαδέλφες της μαζεύτηκαν γιά να τακτοποιήσουν το σπίτι της και να το ετοιμάσουν γιά την Πέμπτη όταν θα έρθουν περισσότεροι επισκέπτες.

Μικρές ηλεκτρικές συσκευές στολίστηκαν στη σειρά πάνω στον πάγκο της κουζίνας σκεπασμένες με κεντητά πετσετάκια. Τρεις μεγάλες κασετίνες με μαχαιροπήρουνα τοποθετήθηκαν πάνω σε ένα τραπέζι στη γωνία της τραπεζαρίας. Στην άλλη γωνία, μιά μεγάλη βιτρίνα επιδείκνυε το καλό πορσελάνινο σερβίτσιο, ένα σετ κρυστάλλινο και άλλα κρυστάλινα δώρα. Στην κρεβατοκάμαρα, οι ρόμπες του μπάνιου του γαμπρού και της νύφης κρεμάστηκαν πίσω από την πόρτα, και αρώματα και σετ μακιγιάζ στολίστηκαν πάνω στην συρταριέρα.

Την Πέμπτη οι επισκέπτριες θα έρθουν να θαυμάσουν τα προικιά, να δώσουν τα δώρα τους και να ευχηθούν στους νεόνυμφους να γεράσουν μαζί.

Ολα αυτά τα έθιμα μου θυμίζουν παρόμοια έθιμα της Ελλάδας και της Κάσου, και βέβαια στα χωριά και τις μικρές πόλεις του Ιράν. Από ότι ακούω από τους παλαιότερους, στην Κάσο τα προικιά της νύφης και τα δώρα του γαμπρού τα φορτώνανε στους γαϊδάρους και τα μουλάρια και τα περιφέρανε στο χωριό. Το παρόμοιο έθιμο στο Ιράν λέγεται tabaqkeshoon όπου τα προικιά μεταφέρονται πάνω σε μεγάλους δίσκους.

Η σύναξη της Παρασκευής είναι επίσης παρόμοια με το έθιμο του κρεβατιού στην Ελλάδα, όπου οι συγγένισσες της νύφης στρώνουν το νυφικό κρεβάτι και συνήθως ρίχνουν λεφτά και ξαπλώνουν ένα μικρό παιδάκι, συνήθως αγόρι, γιά γούρι.

Γιά άλλη μιά φορά ξαναγυρίζω στο γνωστό θέμα: πόσο παρόμοιοι είναι οι άνθρωποι και οι πολιτισμοί.

"Μα διάβασα πάρα πολύ!"

Πέρασε πάλι η βδομάδα, αυτή τη φορά με την βαθμολογία των εξετάσεων που μου παίρνει πάρα πολύ χρόνο γιατί προσπαθώ να είμαι δίκαιη.

Αυτό όμωσ που με εκνευρίζει αφάνταστα, είναι όταν μου ζητάνε οι φοιτητές να ξανακοιτάξω το γραπτό τους γιατί:ειναι απογοητευμένοι με τον βαθμό τους, η διάβασαν πάρα πολύ αλλά δεν έγραψαν όπως έπρεπε η γιατί χρειάζονται ψηλό μέσο όρο.

Συνήθως αυτοί που παραπονιούνται είναι αυτοί που δεν δούλεψαν όπως έπρεπε, αλλά δεν το σκέφτονται κατά την διάρκεια του εξαμήνου. Οπως λένε οι Πέρσες, τα κοτοπουλάκια τα μετράνε στο τέλος του φθινοπώρου, η όπως λέμε εμείς, πίσω έχει η αχλάδα την ουρά.

Shahrerey, νότια της Τεχεράνης

Εκτός από το πανεπιστήμιο Shahid Beheshti, από τον προηγούμενο Σεπτέμβριο διδάσκω Αγγλικά μιά μέρα την εβδομάδα στο πανεπιστήμιο του Κορανίου και των Ιερών Παραδόσεων στο Shahrerey, νότια της Τεχεράνης. Και έτσι από τούς χιονισμένους πρόποδες των βουνών Alborz, όπου βρίσκεται το Shahid Beheshti, φτάνω σχεδόν στην αρχή της ερήμου, στον περίγυρο τών τάφων τριών ιερών προσωπικοτήτων, του Abd ol-Azim, του Hamzah και του Taher, όπου βρίσκεται το πανεπιστήμιο του Κορανίου και των Ιερών Παραδόσεων.

Και όταν λέω ‘περίγυρο’, εννοώ ένα μεγάλο σύμπλεγμα από αίθουσες προσευχής, τζαμιά, μεγάλα προαύλια, εστιατόρια, κέντρο υγείας, μουσείο και παραδοσιακό παζάρι, όλα επικέντρωμένα γύρω από τους τρείς τάφους.

Το Shahrerey είναι σχετικά μακριά από το σπίτι μου, αλλά μιά γραμμή του μετρό πηγαίνει κατευθείαν εκεί. Στην αρχή του εξαμήνου όμως ανακάλυψα ένα πιό εύκολο τρόπο μεταφοράς: ο άντρας της κουνιάδας μου πηγαίνει κάθε μέρα στο εργοστάσιό του, που είναι 70 χμ. νοτιότερα του Shahrerey, κι έτσι πηγαίνουμε μαζί. Επειδή όμως φεύγει στις 6 το πρωί γιά να αποφύγει την κίνηση, συνήθως φτάνω στις 6.30 η 7 παρά τέταρτο, ενώ τα μαθήματα αρχίζουν στις 8.

Αυτές τις πρωινές, μαγικές στιγμές κάθομαι συνήθως στο προαύλιο του μαυσωλείου και ρεμβάζω. Από την μιά βδομάδα στην άλλη παρατηρούσα πως μικραίναν οι μέρες, ώσπου έφτασε να φτάνω στο μαυσωλείο αξημέρωτα ακόμα. Εκείνη την ώρα μόνο μερικοί προσκυνητές φεύγουν μετά την πρωινή τους προσευχή.

Τώρα τελευταία εκείνη την ώρα κάνει πολύ κρύο. Ετσι ποιπόν που καθόμουνα ένα πρωί, μιά γυναίκα από αυτές που δουλεύουνε στο μαυσωλείο, πέρασε από μπρός μου. Κρατούσε δυό barbari ψωμιά, μακριά σαν λαγάνες, που άχνιζαν ακόμα στο πρωίνό αγιάζι. Σταμάτησε μπρός μου και είπε:

-Ελάτε μέσα να φάμε πρωινό μαζί. Θα κρυώσετε εδώ.

Την ευχαρίστησα, αλλά επέμεινε όπως είθισται ανάμεσα στους Ιρανούς, μέχρι που της είπα ότι θα πήγαινα στο πανεπιστήμιο σε λίγο. Αν όμως αποδεχόμουνα την πρόσκλησή της, θα μοιραζότανε το ψωμί, το τυρί της και το τσάι της με μιά εντελώς ξένη, προσκυνήτρια στο μαυσωλείο.

Οπως την αποχαιρέτησα, θυμήθηκα την πατρίδα της καρδιάς, την Κάσο, και τις ανοιχτές πόρτες παντού και τον Ελληνικό καφέ με λιωμένο βούτυρο και σπιτική κουλούρα. Πόσο παρόμοιοι είναι οι άνθρωποι σε όλο τον κόσμο.

Θεία Δικαιοσύνη;

Τις προάλλες ήμουνα στη αίθουσα αναμονής ενός παραδοσιακού γιατρού που βοηθάει στην απώλεια βάρους σε σχέση με τον τύπο του οργανισμού του καθενός. Διάβαζα, όπως κάνω συνήθως γιά να μην αισθάνομαι πως χάνω χρόνο, και όπως διάβαζα, η γυναίκα που καθόταν δίπλα μου, γύρισε και μού είπε έτσι ξεκάρφωτα:
-Ο Θεός πρέπει να μας δώσει άλλο Παράδεισο!

Την κοίταξα με μισάνοιχτο το στόμα ενώ αναρρωτιόμουνα αν χρειάζεται άλλου είδους γιατρό. Θα κατάλαβε προφανώς την απορία μου, και συνέχισε:
-Από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου, είμαι υπέρβαρη, όπως και σείς. Δεν είναι δίκαιο! Γι αυτό ο Θεός πρέπει να μας ανταμείψει γιά την αδικία που υποφέραμε.

Γιά να πώ την αλήθεια μου, δεν το είχα σκεφτεί ποτέ έτσι: πάντα νόμιζα ότι είχε σχέση με το ότι τρώμε πολύ!

Αλλες Πρωτοχρονιές

Ενώ στην Ελλάδα το (κατά δύναμιν) γιορταστικό κλίμα συνεχίζει μέχρι τα Φώτα και του Αη Γιάννη, στην Τεχεράνη η ζωή ακολουθεί κανονικούς ρυθμούς. Βέβαια τα μαγαζιά στο κέντρο και στα βόρεια της πόλης στολίζουν τις βιτρίνες τους με Χριστουγενιάτικα στολίδια, αλλά δεν έχουμε επίσημες αργίες.

Στο σπίτι μας όμως η Αθηνά και ο Ιωσήφ στόλισαν το Χριστουγεννιάτικο δέντρο, και την Πρωτοχρονιά κόψαμε όπως κάθε χρόνο την Βασιλόπιτα: ο τυχερός ήταν γιά πρώτη φορά ο Ιωσήφ, έτσι για να μην γκρινιάζει πως δεν του πέφτει ποτέ το φλουρί, και ίσως να είναι όντως τυχερός φέτος και να πάει καλά στις εισαγωγικές εξετάσεις γιά το πανεμιστήμιο.

Παρόλο όμως που η ατμόσφαιρα δεν αλλάζει όπως στην Ελλάδα, η ίσως ακριβώς επειδή δεν αλλάζει, αναμνήσεις από περασμένες Πρωτοχρονιές ζωντανεύουν κάθε χρόνο στο μυαλό μου.

Ολως περιέργως, δεν θυμάμαι καμμιά Πρωτοχρονιά που ο Καπετάν Αντώνης, ο πατέρας μου, να ήταν κοντά μας. Η μαμά έκοβε την Βασιλόπιττα, αφού ο μπαμπάς δεν ήταν εκεί, ονοματίζοντας το κομμάτι του, και θυμόταν πάντα να του πεί σε ποιόν έπεσε το φλουρί όταν έπαιρνε τηλέφωνο να μας πει καλή χρονιά.

Μόνο μιά Πρωτοχρονιά, θα ήμουνα δεκατριών, θυμάμαι πως ήταν μαζί μας. Καλωσορίσαμε μαζί τον Νέο Χρόνο, αλλά θα έφευγε ανήμερα Πρωτοχρονιά γιά να μπαρκάρει. Ο Αγιος Βασίλης μου έφερε ένα σετ ελαιογραφίας με δύο πίνακες που είχαν σχεδιαγράμματα καραβιών.

Καθόμουνα λοιπόν στο δωμάτιό μου και ζωγράφιζα, γιατί η ατμόσφαιρα ήταν λυπητερή έξω. Το ταξί ήρθε λίγο πριν το μεσημέρι να τον πάρει. Ηρθε στο δωμάτιό μου να με αποχαιρετίσει, και εγώ έμεινα εκεί μετά που έφυγε, και συνέχισα να χρωματίζω τα καράβια με τις μπογιές που αναμίχτηκαν με τα δάκρυα.

Η ζωή του μιά σειρά αποχαιρετισμών, με αυτόν τον τελευταίο μακρόσυρτο αποχαιρετισμό που ζούμε τώρα, τον πιό θλιβερό από όλους.

Η μνήμη όπου και να την αγγίξεις, πονεί.

Καινούργια αρχή

Στην αρχή του καινούργιου χρόνου, μαζί με τις καινούργιες αποφάσεις είναι κι αυτή, να αρχίσω ένα ηλεκτρονικό ημερολόγιο στα Ελληνικά αυτή τη φορά. Θα γράφω λοιπόν κάθε Παρασκευή, που είναι η μέρα αργίας στο Ιράν. Γενικά τα θέματά μου θα είναι δίδυμα με αυτά στο άλλο μου ηλεκτρονικό ημερολόγιο (www.amongtheiaranians.blogspot.com), αλλά όχι πάντα. Καλή χρονιά, καλύτερη από τις προηγούμενες, σε όλους τους αναγνώστες μου!